Door Johan Nieuwenhuize

Hoe speelt onze identiteit een rol bij de manier waarop we naar anderen kijken? Met welke vooroordelen kijken we eigenlijk naar anderen? Hoe labelen wij beelden? En wat voor effect heeft dit op AI, als dat is gebaseerd op het leren uit grote sets met gelabelde beelden? Nu toepassingen van AI in HR-processen als werving en selectie en diversiteit en inclusie een vlucht lijken te nemen, is het tijd om even stil te staan bij en ons bewust te worden van de bias die kan ontstaan bij het toepassen van AI. Omdat dat dezelfde bias is die wij als individuen ook hebben als we naar anderen kijken.

Project COLOUR

Om met de deur in huis te vallen: ik ben geen HR-expert, ik ben een fotograaf die geïnteresseerd is in hoe ons brein invulling geeft aan wat we zien. Hoe wij onze eigen herinneringen en ervaringen projecteren op foto’s. Ik raakte gefascineerd door het feit dat de kleur die we als mens kunnen waarnemen in huid, per huidtype niet zo anders is. Kort gezegd: los van donker of licht bevat iedere huid ongeveer dezelfde kleuren. Zo begon ik in maart 2023 met het maken van heel veel detailfoto’s van huid. Al tijdens het maken van de eerste foto van huid kwam ik erachter dat een detailfoto van alleen huid een beetje saai is. Bij mijzelf bracht dat ook niet zoveel teweeg. Het zijn vooral de details van sieraden, tatoeages en kleding die ons aanzetten tot het interpreteren van zulke foto’s. Dit was het begin van mijn fotoproject COLOUR.

Vooroordelen

Als ik anderen deze foto’s laat zien, hebben ze direct een beeld van de persoon die achter de foto schuilgaat. Een idee van het geslacht en de leeftijd, maar ook van de sociale achtergrond en gezondheid van de persoon. Dit is een proces waar we niet omheen kunnen. We projecteren allemaal onze eigen vooroordelen op foto’s, dat kunnen we niet uitzetten. Bij het toepassen van AI in HR-processen als werving en selectie heeft dat verstrekkende gevolgen, want veel AI is gebaseerd op het herkennen van nieuwe beelden op basis van een hele grote set oude beelden. Die beelden, of datasets, zijn vaak niet divers en inclusief en zijn ook gelabeld op basis van de vooroordelen van de labelaar.

Algoritmisch denken met fotografie

Om bewustwording hierover in gang te zetten, heb ik in samenwerking met het lectoraat Beroepspraktijk en Filosofie van De Haagse Hogeschool de workshop ‘Algoritmisch denken met fotografie’ ontwikkeld. Deze workshop is gericht op hoe vooroordelen bij onszelf een rol spelen, maar laat ook zien hoe een zogeheten bias impact heeft op AI. En op hoe de uitkomst van AI op zijn beurt weer impact heeft op de diversiteit en inclusie binnen organisaties.

Labelen van data

De database met detailfoto’s van mensen vormt de basis van deze workshop. In de workshop doorlopen deelnemers vier rondes van labelen. Eerst labelen ze zichzelf en daarna een dataset met foto’s uit mijn fotoproject. Door middel van de verschillende rondes van labelen creëert de workshop bewustzijn over hoe het labelen van data werkt en hoe er op die manier een bias ontstaat in AI. In een open dialoog aan het einde van de workshop bespreken we in groepsverband hoe deelnemers geconfronteerd werden met hun eigen bias. We bespreken de verschillen tussen de rondes van labelen en de rol die de identiteit van de deelnemers speelt bij het labelen van foto’s. En we bespreken of er een ander perspectief ontstaat bij de deelnemers in de verschillende rondes van labelen. Ook de principes en toepassingen van AI, de bias in AI komen aan bod. En we bespreken hoe de bias in AI invloed heeft op diversiteit en inclusie binnen organisaties.

Workshop HR Live

Voor HR Live ben ik gevraagd workshops te geven. Workshops die vooral bewustwording als doel hebben, over hoe bij het benutten van AI in HR-processen de eigen identiteit en de manier van labelen een grote rol speelt. Deelnemers aan de workshop worden geconfronteerd met hun eigen vooroordelen. Ze ervaren aan den lijve hoe datalabelling werkt en welke rol hun eigen identiteit speelt bij het labelen van data. Ondertussen leren de deelnemers op speelse manier wat AI-technologie en ‘clickwork’ is. Je wordt je bewust van de uitsluitingsmechanismen en vooroordelen van AI en de impact van AI op de diversiteit en inclusie binnen organisaties. Tijdens de workshop werken we samen aan een tijdelijke geïmproviseerde tentoonstelling.

Johan Nieuwenhuize (Oost-Souburg, Nederland, 1980) is fotograaf en kunstenaar. Zijn werk was te zien in solotentoonstellingen in Fotomuseum Den Haag en Teylers Museum en is vertegenwoordigd in de collecties van het Fries Museum, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Teylers Museum. Met het project COLOUR organiseert hij workshops diversiteit en inclusie bij grote en middelgrote organisaties. Zo ook op HR Live op 17 oktober in de Fokker Terminal.